Nguyễn Văn Tân sinh ngày 27 tháng 12 năm 1940 tại xã Ðại Phước, huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh, thuộc họ đạo Bãi Xan.[2] Cậu bé Tân là người con út trong gia đình gồm bảy người con, sáu trai và một gái. Vào thời niên thiếu, cậu sống trong một gia đình nông thôn vùng đồng bằng sông nước nằm cạnh nhà thờ của họ đạo Bãi Xan. Mỗi ngày cậu Tân dậy rất sớm, tuy gặp khá nhiều khó khăn và nguy hiểm nhưng cậu mỗi sáng vẫn đi qua cây cầu tre, băng qua rạch Giồng Tượng đến nhà thờ tham dự lễ. Câu chuyện về sự siêng năng việc học hỏi giáo lý của cậu bé Tân vẫn còn được người xưa kể lại.[3]

Con đường tu trì của Nguyễn Văn Tân bắt đầu khi gia đình cho cậu nhập Tiểu chủng viện Vĩnh Long vào ngày 1 tháng 9 năm 1953. Sau khi hoàn tất chương trình Tiểu chủng viện, chủng sinh Tân theo học Triết học và Thần học tại Giáo hoàng học viện Thánh Piô X Ðà Lạt từ tháng 7 năm 1961 và tốt nghiệp với văn bằng Cử nhân thần học vào tháng 6 năm 1970.[4]